Biến tần là gì? Các Lỗi Biến Tần Thường Gặp và Hướng Dẫn Sửa Lỗi Từ A đến Z

Biến tần là gì?

Biến tần là một thiết bị điện tử có khả năng thay đổi tần số của dòng điện xoay chiều (AC). Thiết bị này có thể điều chỉnh tần số từ mức cố định sang mức tần số khác tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng.

Dòng sản phẩm hoạt động theo nguyên lý chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều thông qua quá trình chỉnh lưu. Sau đó, dòng điện một chiều này được biến đổi lại thành dòng điện xoay chiều với tần số có thể điều chỉnh được nhờ các linh kiện bán dẫn.

Chức năng chính của dòng biến tần hiện nay:

Điều chỉnh tốc độ động cơ của biến tần 

Biến tần là thiết bị điều khiển tốc độ động cơ với khả năng thay đổi tốc độ từ 0 đến mức tối đa được xác định, giúp điều chỉnh tốc độ một cách linh hoạt và chính xác.
Ứng dụng biến tần trong điều chỉnh tốc độ mang lại nhiều ưu điểm như sau:

Điều khiển mô-men xoắn

Biến tần cung cấp khả năng điều khiển mô-men xoắn cho động cơ, cho phép khởi động êm và giảm tải điện khi bắt đầu hoạt động, từ đó hạn chế rung động đáng kể.

Lợi ích của việc sử dụng biến tần để điều khiển mô-men xoắn bao gồm:

Thay đổi hướng quay của biến tần 

Biến tần cho phép đảo ngược hướng quay của động cơ một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Tính năng này đặc biệt quan trọng trong các ứng dụng yêu cầu sự thay đổi hướng quay liên tục, ví dụ như các hệ thống băng tải, quạt và các loại máy móc trong ngành công nghiệp.

Bảo vệ động cơ

Biến tần có khả năng bảo vệ động cơ khỏi các tình trạng như quá tải, quá dòng, quá áp và quá nhiệt.

Chức năng này góp phần kéo dài tuổi thọ của động cơ, đồng thời giảm thiểu chi phí bảo dưỡng và sửa chữa.

Các chức năng phụ khác

Biến tần ngày càng được trang bị thêm nhiều tính năng phụ tiên tiến, bao gồm:

Các lỗi thường gặp ở biến tần 

1. Biến Tần Bị Lỗi Không Lên Đèn

Kiểm tra điện áp: Đảm bảo rằng điện áp cung cấp phù hợp với yêu cầu của biến tần. Nếu phát hiện sai lệch, cần tiến hành sửa chữa ngay lập tức.

Kiểm tra cầu diod: Nếu cầu diod không hoạt động, cần liên hệ với nhà cung cấp để được hỗ trợ kỹ thuật.

Trạng thái đèn CHARGE: Nếu đèn không sáng, nguyên nhân có thể do cầu diod hoặc tụ điện bị lỗi. Nếu đèn sáng nhưng vẫn có vấn đề, điều này cho thấy có thể có sự cố với nguồn điện bên trong.

2. Lỗi Ở Cầu Chì

Kiểm tra dây dẫn: Hãy chắc chắn rằng các dây điện không bị hở hoặc tiếp xúc trực tiếp với đất

Cầu diod: Trong trường hợp cầu diod bị lỗi, bạn cần liên hệ với nhà cung cấp để được hỗ trợ thay thế

3. Lỗi Ở Máy Động Cơ

Cân bằng dây điện: Hãy kiểm tra sự cân bằng của các dây điện ra (U, V, W). Nếu các dây này cân bằng, có thể máy đang gặp trục trặc. Nếu không cân bằng, vấn đề có thể nằm ở bảng điều khiển biến tần.

Kiểm tra ngắn mạch: Xác nhận rằng không có tình trạng ngắn mạch tại đầu ra của biến tần.

Chạm đất: Trường hợp phát hiện chạm đất, cần khắc phục trước khi tiếp tục vận hành.

5. Lý Do Biến Tần Có Thể Nổ

Vệ sinh biến tần: Luôn giữ biến tần không bị bám bụi và các vật liệu kim loại.

Kiểm tra lắp đặt: Chắc chắn rằng việc lắp đặt đầu vào và đầu ra được thực hiện đúng cách.

Rủi ro hỏng hóc: Các thành phần như IGBT hoặc cầu diod có thể bị hư hại, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

Bảo vệ chống sét: Trang bị các biện pháp bảo vệ biến tần trước sự ảnh hưởng của sét.

Kiểm tra cài đặt: Đảm bảo các thông số cài đặt trên biến tần chính xác.

Ổn định nguồn điện: Cần có các biện pháp bảo vệ biến tần khỏi sự bất ổn của nguồn điện.

6. Lỗi quá dòng (OC):

Đây là lỗi thường gặp, xảy ra khi dòng điện qua biến tần vượt quá giới hạn cho phép.

Nguyên nhân:

Động cơ bị quá tải

Chỉnh lưu cầu chì gặp sự cố

IGBT gặp trục trặc

Cách khắc phục:

Giảm tải cho động cơ

Kiểm tra và sửa chữa cầu chì chỉnh lưu

Thay thế IGBT khi có hư hại

Lỗi quá áp (OV):

Xảy ra khi điện áp đầu vào của biến tần cao hơn mức được phép.

Nguyên nhân:

Điện áp nguồn tăng cao bất thường

Tụ điện DC gặp sự cố

Cách khắc phục:

Kiểm tra và điều chỉnh điện áp nguồn

Thay thế tụ điện DC khi có hư hại

Lỗi quá nhiệt (OT):

Lỗi quá nhiệt (OT) thường xảy ra khi nhiệt độ trong biến tần vượt quá ngưỡng an toàn. Nguyên nhân có thể do quạt tản nhiệt bị hỏng, môi trường hoạt động quá nóng, hoặc khe thoát nhiệt bị tắc nghẽn. Để khắc phục, cần kiểm tra và sửa chữa quạt tản nhiệt, làm mát môi trường xung quanh thiết bị và vệ sinh khe thoát nhiệt để đảm bảo không khí có thể lưu thông tự do.

Về lỗi mất pha (UVP), lỗi này xuất hiện khi một hoặc nhiều pha điện áp nguồn không cung cấp điện đủ mạnh hoặc bị ngắt. Thường thì nguyên nhân là do nguồn điện bị mất hoặc không ổn định, hoặc các kết nối dây điện bị lỏng. Các biện pháp khắc phục bao gồm việc kiểm tra và cải thiện tình trạng nguồn điện, cũng như kiểm tra và siết chặt các kết nối dây điện để đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả.

Lỗi lỗi bảo vệ động cơ (OL):

Sự cố xảy ra khi động cơ bị quá tải hoặc hư hỏng có thể dẫn đến lỗi quá tải. Để giải quyết vấn đề này, cần giảm tải động cơ và tiến hành kiểm tra cũng như sửa chữa động cơ nếu cần thiết.

Về lỗi truyền thông (COM), lỗi này thường xuất hiện khi có vấn đề trong kết nối giữa biến tần và các thiết bị khác. Nguyên nhân có thể là do cáp kết nối bị lỏng hoặc hư hỏng, hoặc do cấu hình truyền thông không chính xác. Để khắc phục, cần kiểm tra và siết chặt lại cáp kết nối, đồng thời kiểm tra và điều chỉnh lại cấu hình truyền thông cho phù hợp.

Các lỗi của các hãng biến tần và cách khắc phục

Cách khắc phục lỗi biến tần Hitachi

Mã Lỗi và Ý Nghĩa:

E41: Lỗi kết nối ModBus - Có vấn đề với việc truyền thông.

E38: Lỗi quá tải ở tốc độ thấp - Máy làm việc quá sức khi chạy chậm.

E37: Lỗi dừng khẩn cấp - Máy dừng gấp vì lý do an toàn.

E36: Lỗi thắng - Có sự cố với hệ thống giảm tốc.

E35: Lỗi cảm biến nhiệt - Máy nóng quá mức cho phép.

E30: Lỗi IGBT - Một phần của mạch điện tử bị hỏng.

E25: Lỗi trên bảng mạch chính - Sự cố nghiêm trọng ở bộ phận điều khiển chính.

E24: Mất pha ngõ vào - Điện vào không ổn định hoặc mất một pha.

E23: Lỗi kết nối mảng cổng - Vấn đề kết nối ở cổng giao tiếp.

E21: Máy quá nhiệt - Cần làm mát máy.

E20: Quạt làm mát chạy chậm - Làm máy nóng lên.

E16: Mất công suất tạm thời - Gián đoạn nguồn cung cấp.

E15: Áp ngõ vào cao - Điện vào cao hơn mức cho phép.

E14: Lỗi chạm đất - Rò rỉ điện ra ngoài.

E13: Lỗi USP - Vấn đề với nguồn dự phòng.

E11: Lỗi CPU - Sự cố với bộ xử lý trung tâm.

E10: Phát hiện dòng điện bất thường - Cảnh báo dòng điện không ổn.

E08: Áp thấp - Điện áp vào thấp quá mức cho phép.

E07: Lỗi quá áp hoặc lỗi EEPROM - Điện vào quá cao hoặc sự cố lưu trữ dữ liệu.

E06: Quá tải điện trở phanh - Hệ thống giảm tốc quá nhiệt.

E05: Báo quá tải - Máy làm việc quá sức.

E04: Quá dòng ở điều kiện khác - Dòng điện cao không mong muốn trong tình huống đặc biệt.

E03: Quá dòng khi tăng tốc - Dòng điện cao khi máy tăng tốc.

E02: Quá dòng khi giảm tốc - Dòng điện cao khi máy giảm tốc.

E01: Quá dòng khi tốc độ ổn định - Dòng điện cao khi máy chạy ổn định.

Cách sữa lỗi biến tần

Dưới đây là hướng dẫn cách xử lý một số lỗi thường gặp trên biến tần Hitachi, được trình bày một cách dễ hiểu:

Khi biến tần báo hiệu quá dòng, cần tiến hành các bước kiểm tra sau: Nếu tốc độ của động cơ không thay đổi, hãy kiểm tra đường dây ra để đảm bảo không có lỗi cách điện và xác định xem động cơ có bị quá tải không. Trong trường hợp tốc độ giảm, cũng cần kiểm tra cách điện của đường dây ra và điều chỉnh cho thời gian giảm tốc được lâu hơn. Ngược lại, khi tốc độ tăng, cần kiểm tra lại cách điện và kéo dài thời gian tăng tốc để đảm bảo an toàn cho hệ thống.

 Đối Với Các Lỗi Khác

Dưới đây là các hướng dẫn giải quyết cho một số lỗi thường gặp trên biến tần:

Trong trường hợp quá dòng trong tình huống đặc biệt, bạn nên liên hệ với đội ngũ sửa chữa chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Nếu gặp lỗi quá tải, hãy kiểm tra xem động cơ có đang hoạt động vượt quá khả năng cho phép không. Đối với quá tải điện trở phanh, cần kiểm tra bất kỳ thay đổi đột ngột nào về tải.

Về vấn đề quá áp hoặc thấp áp, hãy đảm bảo rằng điện áp nguồn vào nằm trong giới hạn cho phép của biến tần. Trong trường hợp chạm đất, kiểm tra xem dây nối giữa biến tần và động cơ có bị lỗi, như ngắn mạch hay không. Nếu phát hiện quá áp ở ngõ vào, cần kiểm tra lại điện áp nguồn cung cấp.

Khi có sự cố mất công suất tạm thời, điều chỉnh lại công suất hoặc kiểm tra các board mạch. Nếu quạt làm mát hoạt động chậm hoặc động cơ quá nhiệt, kiểm tra và tiến hành sửa chữa nếu cần. Đối với lỗi truyền thông hoặc mất pha ngõ vào, hãy kiểm tra các kết nối dây điều khiển và nguồn điện ba pha. Cuối cùng, nếu có vấn đề với board mạch chính hoặc IGBT, kiểm tra và xác định xem chúng có cần được thay thế hay sửa chữa không.

Cách khắc phục lỗi biến tần Schneider ATV310

Các Lỗi và Cách Sửa:

F010 - Quá Dòng: Kiểm tra lại cài đặt của động cơ, sử dụng chokes nếu cần, và kiểm tra các dây nối.

F018 và F019 - Ngắn Mạch Động Cơ và Ngắn Mạch Nối Đất: Kiểm tra lại dây kết nối của động cơ và sử dụng chokes.

F020 - Ngắn Mạch IGBT: Cần liên hệ với Schneider Việt Nam để được hỗ trợ.

F025 - Quá Tốc Độ: Kiểm tra động cơ và thiết bị phản hồi. Có thể cần thêm Braking Resistor để giảm tốc độ.

F033 - Lỗi Mất Tín Hiệu Ngõ Vào AI: Kiểm tra lại cài đặt và kết nối của ngõ vào AI.

F014 và F015 - Mất 1 hoặc 3 Pha Ngõ Ra: Kiểm tra lại kết nối đến động cơ.

F017 - Mất Pha Ngõ Vào: Kiểm tra nguồn điện và cầu chì, và tắt cảnh báo mất pha nếu cần.

F022 - Lỗi Truyền Thông: Kiểm tra lại kết nối và cài đặt của hệ thống truyền thông.

F030 - Thấp Áp: Kiểm tra chất lượng của nguồn điện và điều chỉnh cài đặt phù hợp.

F027 - Quá Nhiệt IGBT: Giảm công suất động cơ và mức tần số xung, chờ IGBT hạ nhiệt.

F012 - Xử Lý Quá Tải: Khởi động lại máy để reset lỗi.
 

Cách khắc phục lỗi biến tần LS

Nếu bạn gặp vấn đề với phần mềm của biến tần, hãy thử kiểm tra và cài đặt lại các thông số. Trong trường hợp biến tần không ổn định hoặc thường xuyên gặp lỗi, tốt nhất là liên hệ với trung tâm sửa chữa uy tín gần nhất. Đối với lỗi điện áp thấp (LVT) được báo trên bảng điều khiển, cần kiểm tra nguồn điện đầu vào.

Nếu phát hiện biến tần có bo mạch bị cháy hoặc IGBT bị hỏng, việc thay thế IGBT là cần thiết. Trong trường hợp biến tần bị sét đánh, bạn nên liên hệ với trung tâm bảo hành để được hỗ trợ. Nếu gặp khó khăn trong việc điều khiển biến tần, hãy kiểm tra các đường dẫn và hệ thống điều khiển.

Khi biến tần báo lỗi quá tải (OLT), bạn có thể cần giảm tải của động cơ hoặc điều chỉnh thời gian phanh hãm. Nếu màn hình LCD của biến tần bị hỏng và không hiển thị, liên hệ trung tâm sửa chữa để thay thế. Đối với lỗi thiếu pha ở đầu ra, hiển thị là lỗi POT, hãy kiểm tra lại nguồn cấp đầu ra.

Lỗi trên bảng mạch MMIO hoặc lỗi chạm đất (GFT) yêu cầu bạn kiểm tra kết nối dây. Nếu biến tần LS không hoạt động, có thể cần thay thế thiết bị. Với lỗi quá tải (IOL) hoặc quá dòng (OCE, OC2), giảm tải động cơ là giải pháp khả dụng. Cuối cùng, lỗi giao tiếp (ERR) cần được giải quyết bằng cách kiểm tra các hệ thống dây kết nối.

Cách khắc phục lỗi biến tần Vicruns

Bước 1: Xác định mã lỗi

Biến tần Vicruns sử dụng màn hình LED để hiển thị các mã lỗi, giúp người dùng nhận biết và xác định chính xác vấn đề. Điều này cho phép tìm kiếm nguyên nhân và áp dụng biện pháp khắc phục thích hợp.

Bước 2: Khắc phục lỗi

Dưới đây là hướng dẫn cách giải quyết một số sự cố thường gặp với biến tần Vicruns

Lỗi quá dòng (OC)

Nguyên nhân: Quá tải động cơ, cầu chì chỉnh lưu bị hỏng hoặc IGBT bị hỏng

Cách khắc phục:

Giảm tải cho động cơ

Kiểm tra và sửa chữa cầu chì chỉnh lưu

Thay thế IGBT nếu bị hỏng

Lỗi quá áp (OV)

Nguyên nhân: Điện áp nguồn cao bất thường hoặc tụ điện DC bị hỏng

Cách khắc phục:

Kiểm tra và điều chỉnh điện áp nguồn

Thay thế tụ điện DC nếu hỏng

Lỗi quá nhiệt (OT)

Nguyên nhân: Quạt tản nhiệt bị hỏng, môi trường quá nóng hoặc khe thoát nhiệt bị tắc nghẽn

Cách khắc phục:

Kiểm tra và sửa chữa quạt tản nhiệt

Hạ nhiệt độ môi trường xung quanh

Vệ sinh khe thoát nhiệt để cải thiện lưu thông không khí

Lỗi mất pha (UVP)

Nguyên nhân: Mất điện hoặc nguồn điện không ổn định, kết nối dây điện bị lỏng

Cách khắc phục:

Kiểm tra và khắc phục sự cố nguồn điện

Kiểm tra và siết chặt các kết nối dây điện

Lỗi bảo vệ động cơ (OL)

Nguyên nhân: Quá tải động cơ hoặc động cơ bị hỏng

Cách khắc phục:

Giảm tải cho động cơ

Kiểm tra và sửa chữa động cơ nếu cần

Lỗi truyền thông (COM)

Nguyên nhân: Cáp kết nối bị lỏng hoặc hư hỏng, cấu hình truyền thông không chính xác

Cách khắc phục:

Kiểm tra và siết chặt cáp kết nối

Kiểm tra và điều chỉnh cấu hình truyền thông

Cách khắc phục lỗi biến tần Emerson

HF04: Biến tần báo lỗi do điện áp thấp hơn mức bình thường.

HF05: Biến tần không khởi động được do lỗi từ bộ vi xử lý tín hiệu số (DSP) không phát ra tín hiệu.

HF06: Biến tần đột ngột ngừng hoạt động trong lúc đang chạy.

HF07: Có vấn đề xảy ra với thời gian quét, dẫn đến lỗi hoạt động.

HF08: Biến tần hoạt động không ổn định, có thể biểu hiện qua việc giật cục hoặc không duy trì được tốc độ cố định.

HF11: Không thể kết nối với bộ nhớ EEPROM, mọi hoạt động liên quan đến truyền thông với EEPROM đều bị từ chối.

HF20: Có vấn đề với nguồn điện cung cấp cho biến tần.

HF21: Lỗi xuất hiện do điện áp đầu vào không khớp với giá trị dự kiến, có thể gây ra lỗi công suất.

HF23 và HF24: Lỗi phần mềm, cần kiểm tra và cập nhật hoặc sửa chữa phần mềm.

HF32: Phần phản hồi nhiệt của biến tần không hoạt động, có thể gây ra sự cố về nhiệt.

HF25: Lỗi trong quá trình truyền thông giữa bộ vi xử lý chính và bộ vi xử lý phụ, dẫn đến mất kết nối.

HF26: Gặp phải lỗi khởi động hoặc ngắn mạch IGBT, thường liên quan đến sự cố nghiêm trọng trên bảng điện.

HF27: Biến tần quá nóng, nhiệt độ vượt quá giới hạn cho phép.

HF28: Lỗi phần mềm xảy ra trên bộ vi xử lý tín hiệu số (DSP) trên bảng mạch in (PCB).

HF29: Lỗi quạt, quạt tản nhiệt không hoạt động, cần kiểm tra hoặc thay thế.

HF30: Có sự cố với dây cáp DCCT, cần kiểm tra và sửa chữa.

HF31: Lỗi báo hiệu rằng quạt của module không hoạt động, ảnh hưởng đến việc làm mát.
 

Cách khắc phục lỗi  biến tần Panasonic

Khi biến tần chạy một lúc rồi đột nhiên dừng lại, bạn cần kiểm tra xem biến tần có còn trong trạng thái hoạt động (Run) hay không. Dưới đây là hướng dẫn dễ hiểu cho từng tình huống:

Tình huống 1: Trạng thái RUN không hoạt động

Vấn đề: Tín hiệu lệnh chạy tự động bị gián đoạn, dẫn đến biến tần hiển thị lỗi và đèn "TRIP" sáng.

Cách khắc phục:

Kiểm tra và siết chặt các dây điều khiển.

Đảm bảo các terminal điều khiển được kết nối chắc chắn.

Tình Huống 2: Trạng thái RUN vẫn được duy trì

Vấn đề: Biến tần dần giảm tốc độ cho đến khi dừng hoàn toàn. Nguyên nhân có thể là do motor bị tắc, điện áp không ổn định, hư hỏng cầu chỉnh lưu, hoặc lỗi điện trở sạc tụ.

Cách khắc phục:

Dùng đồng hồ đo để kiểm tra và điều chỉnh lại điện áp cung cấp nếu cần thiết.

Kiểm tra xem motor có quá nóng khi hoạt động cùng biến tần không.

Các nguyên nhân và cách khắc phục khác:

Nguyên nhân:

Các thông số cài đặt trên biến tần không chính xác.

Kết nối dây của motor không đúng cách.

Tần số hoạt động quá thấp.

Cách khắc phục:

Tham khảo kỹ hướng dẫn sử dụng và điều chỉnh các thông số của biến tần sao cho phù hợp.

Kiểm tra và chắc chắn rằng các dây kết nối motor đã được nối đúng vị trí.

Cách khắc phục lỗi biến tần Siemens

Lỗi Quá Dòng (F001):

Lỗi Quá Áp (F002):

Lỗi Thấp Áp (F003):

Biến tần ABB:

Lỗi Quá Dòng (A001):

• Nguyên nhân: Ngắn mạch ở đầu ra của biến tần, motor có sự cố, hư hỏng mạch trong biến tần.
• Cách khắc phục: Kiểm tra tải động cơ, kiểm tra cáp động cơ, kiểm tra thời gian khởi động và điều kiện môi trường xung quanh.

Lỗi Quá Áp DC (A002):

• Nguyên nhân: Tải có quán tính cao, điện trở xả không phù hợp.
• Cách khắc phục: Kiểm tra lại hệ thống điều khiển, đảm bảo điện trở xả có giá trị phù hợp, cài đặt lại thông số biến tần.

Lỗi Quá Nhiệt IGBT (A003):

• Nguyên nhân: Nhiệt độ IGBT vượt quá giới hạn, thường là 135 độ C.
• Cách khắc phục: Kiểm tra điều kiện môi trường, đảm bảo quạt làm mát hoạt động hiệu quả, kiểm tra điện áp động cơ.

Lỗi Ngắn Mạch (A004):

• Nguyên nhân: Biến tần hoặc động cơ bị chập mạch.
• Cách khắc phục: Kiểm tra động cơ, cáp và biến tần xem có dấu hiệu cháy hoặc chập mạch không.

Lỗi Sai Cài Đặt Thông Số (A005):

• Cách khắc phục: Điều chỉnh lại các thông số của thiết bị hoặc reset về cài đặt mặc định.

Lời kết:

Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin được cung cấp ở trên sẽ hỗ trợ bạn trong việc giải quyết các sự cố biến tần mà bạn đang đối mặt, và cùng với đó là nâng cao hiệu quả trong quy trình vận hành và bảo trì thiết bị của bạn. Hãy cùng Hàn Mỹ Việt tiến bước xa hơn trên hành trình phát triển tương lai!